اکثر رانندگان در مورد شمع خودرو شنیده اند اما کمتر کسی درمورد نحوه عملکرد این قطعه حیاتی به درستی می‌داند.
بهتر است بدانید این قطعات کوچک نقش فوق العاده مهمی در عملکرد موتور ماشین شما دارند. در واقع، بدون کارکرد صحیح شمع ها، خودروی شما به احتمال زیاد اصلاً نمی تواند کار کند. بیایید با اصول اولیه شمع ها شروع کنیم، مانند اینکه آنها دقیقا چه کاری انجام می دهند؟
موتور شما یک ماشین بسیار قابل توجه است که برای تبدیل یک منبع انرژی (بنزین) به حرکت واقعی طراحی شده است. اما چگونه این کار را انجام می دهد؟
پاسخ درست این است که موتور به عنوان موتور پیستونی احتراق داخلی شناخته می شود. برای اینکه سوخت خودروی شما از منبع انرژی پتانسیل به منبع انرژی جنبشی تبدیل شود، موتور شما باید راهی برای آزاد کردن آن پیدا کند و این کار را از طریق فرآیند احتراق انجام می دهد.
شمع ها جرقه برق هستند که احتراق لازم برای روشن شدن وسیله نقلیه شما را مشتعل می کند. شمع‌ها یک پیچ الکتریسیته از یک شکاف کوچک منتشر می‌کنند و مخلوط سوخت و هوا را مشتعل می‌کند که پیستون‌ها را به حرکت در می‌آورد
شمع خودرو برای کار چه مقدار ولتاژ نیاز دارد؟
شمع ها معمولاً به ولتاژ 12000 تا 25000 ولت یا بیشتر نیاز دارند تا به درستی شلیک شوند، اگرچه می تواند تا 45000 ولت نیز برسد. آنها جریان بالاتری را در طول فرآیند تخلیه تامین می‌کنند و در نتیجه جرقه‌ای داغ‌تر و طولانی‌تر ایجاد می‌کنند.
نحوه همکاری شمع خودرو با دیگر اجزاء موتور:
چرخه کار موتور چیزی است که این فرآیند را انجام می دهد. در چرخه موتور، سوپاپ های شما سیلندر شما را با مخلوطی از هوا و سوخت پر می کنند که درهنگام ترکیب بسیار انفجاری هستند.
همانطور که پیستون در موتور شما به سمت بالا حرکت می کند، این مخلوط را تا زمانی که در فضای بسیار کوچکی قرار گیرد فشرده می کند و انرژی بالقوه بیشتری ایجاد می کند. در اوج این تراکم، موتور شما این مخلوط را با جرقه‌ای کوچک مشتعل می‌کند و انفجاری ایجاد می‌کند که پیستون را به سمت پایین برمی‌گرداند، میل لنگ موتور شما را می‌چرخاند و نیرویی را ایجاد می‌کند که باعث می‌شود ماشین شما به جلو حرکت کند.
شمع‌های شما همان چیزی هستند که جرقه‌ای را تامین می‌کنند که مخلوط هوا/سوخت را مشتعل می‌کند و انفجاری را ایجاد می‌کند که باعث می‌شود موتور شما نیرو تولید کند. این دوشاخه های کوچک اما ساده یک قوس الکتریسیته روی دو سرب ایجاد می کنند که با هم تماس ندارند، اما به اندازه کافی به هم نزدیک هستند که الکتریسیته بتواند شکاف بین آنها را بپرد. شمع های شما، همراه با تجهیزات الکتریکی و زمان بندی که آنها را تغذیه می کنند، بخشی از سیستم جرقه زنی شما هستند.
اجزای شمع خودرو
عایق چینی:
این عایق از جنس اکسید آلومینیوم یا آلومین است با یک لایه لعاب شیشه‌ای به عنوان پوشش خارجی. این لایه خارجی که به رنگ سفید روی شمع دیده می‌شود از جذب آلودگی توسط عایق جلوگیری کرده و منافذ آن را کامل می‌پوشاند. عایق به شمع در برابر فشارها و حرارت بالایی که با آن مواجه است استحکام لازم را می‌دهد. عایق در برخی از شمع‌ها قابلیت جدا کردن دارد که به این نوع شمع‌های دو تکه می‌گویند.
بدنه شمع:
بدنه‌ی شمع که از جنس فولاد است شمع را روی سیلندر محکم نگه می‌دارد. بالای آن آچارخور و پایینش رزوه یا پایه شمع وجود دارد. بین بدنه و سرسیلندر از واشری جهت عایق‌بندی و جلوگیری از نفوذ مخلوط سوخت و هوا به بیرون از سیلندرها استفاده می‌شود.
ترمینال شمع:
بالاترین قسمت بدنه شمع و بخشی که از عایق بیرون می‌زند همان ترمینال شمع است. این بخش به وایر متصل می‌شود و ناقل قوی الکتریسیته است. ترمینال در برابر زنگ‌زدگی مقاومت بالایی دارد.
انواع شمع خودرو:
در بازار قطعات یدکی، چندین مدل شمع ماشین وجود دارد که مشخصات، کارایی، طول عمر و قیمت آنها با هم متفاوت است.
- شمع گرم:این نوع، بیشتر برای پیشرانه‌هایی مناسب هستند که با دور پایین کار می‌کنند و به عبارتی به دلیل عدم تولید گرمای زیاد، سرد هستند. نکته مهم این است که درصد زیادی از رسوبات کربن به مرور زمان بر روی این مدل شمع خودرو قرار می‌گیرند که باعث کاهش عمر قطعه می‌شود.
- شمع سرد: این نوع که بیشتر در موتورهای با دمای بالا استفاده می‌شود؛ پس از هر بار احتراق، خیلی زود سرد می‌شوند.
- نیکلی یا مسی: شمع‌های مسی، مقاومت کمی در برابر گرما دارند و طول عمر مفید آنها بین ۲۰ تا ۴۰ هزار کیلومتر است.
- پلاتینیومی:جنس الکترود این نوع شمع ماشین از آلیاژ پلاتینوم است؛ عمر مفید آن بالا بوده و تا حدود ۱۰۰ هزار کیلومتر را پشتیبانی می‌کند. همچنین توانایی تحمل حرارت ۲۵۰۰ درجه سانتی‌گراد را دارد.
- ایردیومی:جنس الکترود مثبت این قطعه از ایریدیوم بوده و طول عمر آن نسبت به نوع پلاتینیومی، بیشتر است.
- چند الکترودی:در این مدل، دو پلاتین دو الکترودی و در نتیجه، دو مسیر جهت عمل جرقه‌زدن وجود دارد. در نظر داشته باشید که عمر مفید این مدل، زیاد است؛ اما تنها برای خودروهای مجاز، توصیه می‌شوند.
هر چند وقت یک بار باید شمع های خود را تعویض کنم؟
واضح است که شمع ها برای سلامت موتور و ماشین وسیله نقلیه شما بسیار مهم هستند، اما هر چند وقت یکبار باید آنها را تعویض کنید؟ خب، بدیهی است که متغیرهای زیادی در مورد سرعت فرسودگی شمع‌های شما تا جایی که نیاز به تعویض دارد، وجود دارد.
به طور کلی، شمع های شما از مواد بسیار بادوام ساخته شده اند و قبل از فرسوده شدن یا نیاز به تعویض، می توانند میلیون ها و میلیون ها انفجار را تحمل کنند. اما درست است که با گذشت زمان، انفجار و خوردگی منجر به جرقه‌های کوچک‌تر یا ضعیف‌تر می‌شود که منجر به کاهش راندمان موتور شما می‌شود و می‌تواند منجر به مشکلات دیگری از جمله شلیک نادرست یا شلیک نشدن شود.
دلایل خرابی شمع
- حرارات بالا:یکی از علت‌های کاهش عمر شمع‌ها، دمای بالا و گرم‌شدن بیش از حد آن است. زیرا گاهی به دلیل زمان‌بندی اشتباه در احتراق هوا و ترکیب سوخت داخل سیلندر پیش از جرقه، دمای قطعه مذکور بالاتر از حد معمول می‌رود.
- نشت روغن:دلیل دیگر خرابی زودهنگام شمع، آلودگی آن با روغن است. از آنجایی که درزبندی قطعه‌های پیشرانه به مرور زمان آسیب می‌بیند؛ نشت روغن به سایر قطعات موتور همچون شمع خودرو، انکار ناپذیر است.
- آلودگی قطعه با کربن زیاد:افزایش کربن موجود روی سر شمع، دلیل دیگری است که عمر قطعه را کم می‌کند. انتقال سوخت آلوده و استفاده از فیلتر هوای معیوب، عواملی هستند که به انتشار بیش از حد کربن در موتور کمک می‌کنند.
علائم خرابی شمع :
از آنجایی که پیشتر گفته شد دلایل متعددی وجود دارد که عمر شمع ها را کاهش می‌هد.در ادامه به این اشاره می‌کنیم که در صورت بروز این موارد بهتر است برای جلوگیری از آسیب جدی زودتر به مکانیک خودرو خود مراجعه کنید.
احتراق ناقص موتور
لرزش و ایجاد سر و صدا در حالت درجا
شتاب گیری سخت یا کند
افزایش مصرف سوخت خودرو
خودرو به سختی روشن می شود
روشن شدن چراغ چک
نحوه انتخاب شمع های جدید
هنگام انتخاب شمع های جدید، مطمئن شوید که شمع های مناسب برای وسیله نقلیه خود را انتخاب کرده اید. اکثر فروشگاه‌های قطعات خودرو می‌توانند به شما در انجام این کار کمک کنند، و شما مدل‌های مختلفی را برای انتخاب خواهید داشت. آنهایی که از فلزات گرانبها مانند پلاتین یا ایریدیوم استفاده می کنند معمولاً قیمت بیشتری نسبت به فلزات معمولی مانند مس دارند، اما معمولاً در برابر سایش بسیار بهتر مقاومت می کنند.
مقالات پیشنهادی:
خودرو هیبریدی چگونه کار می‌کند؟
منابع:
