کاتالیست و عمر مفید آن: مبدل کاتالیزوری یک کالای مصرفی است که پس از مدت معینی از عمر مفید آن به پایان می رسد و از آنجایی که مبدل های
کاتالیزوری بسته به نوع سوخت مصرفی متفاوت است، عمر مفید این قطعه بین خودروهای دیزلی و بنزینی متفاوت می باشد.
اما عمر مفید کاتالیزور خودروهای بنزینی حدود 4 سال یا 80 هزار کیلومتر تخمین زده می شود که پس از آن با گذشت زمان از کارایی آن کاسته می
شود، اما باید بدانید که عوامل زیادی در از بین رفتن زودهنگام این قسمت انفیه ای شکل دخیل هستند.
مبدل کاتالیزوری خودرو در واقع یک نوع فیلتر است و فیلتر باید به طور مرتب تعویض یا تمیز شود. به خصوص اگر سیستم سوخت رسانی به درستی کار
نکند، عمر مبدل کاتالیزوری کاهش می یابد.
کاهش آلاینده ها با نانو کاتالیست
مبدل کاتالیزوری خودرو، آلاینده های خروجی اگزوز موتور مانند مونوکسید کربن و اکسیدهای نیتروژن را به موادی تبدیل می کند که آسیب کمتری به محیط
زیست وارد می کند. اگر این قطعه در زیر خودرو قرار گیرد به آن کاتالیزور زیر بدنه می گویند.
اما مبدل کاتالیزوری در موتورهای جدید بلافاصله بعد از موتور قرار می گیرد و به کاتالیزور CC معروف است. یکی از شرکت های دانش بنیان ایران موفق به
طراحی و تولید محصولات کاتالیز با استفاده از فناوری نانو شده است که میزان آلاینده های تولیدی را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.
در ساخت این کاتالیزور از مواد نانو استفاده شده است که عملکرد این قطعه را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد.
علل خرابی کاتالیزور خودرو
کاتالیزورها به دلیل ساختاری که دارند کاملاً حساس و شکننده هستند بنابراین در صورت رعایت نکردن برخی نکات به سرعت آسیب می بینند. شایع ترین
علت خرابی مبدل کاتالیزوری، بستن سوپاپ انفیه است، زیرا در صورت وصل شدن باعث ایجاد دود اگزوز می شود، اجازه ندهید کاتالیزور به راحتی از
سیلندر خارج شود و فشار زیاد آن قسمت را از بین می برد.
از دیگر دلایل خرابی مبدل های کاتالیزوری ضربه های فیزیکی به این قطعه می باشد، همانطور که گفته شد ساختار مبدل های کاتالیزوری بسیار شکننده
است و در صورت ضربه به پوسته خارجی آن باعث خرد شدن کاتالیزور می شود.
کاتالیزور به دمای بالا نیز بسیار حساس است بنابراین اگر دمای این قطعه از حد مجاز بیشتر شود باعث آسیب و از بین رفتن خواص آن می شود. این
مشکل زمانی رخ می دهد که دمای موتور به دلایل مختلف بیش از حد افزایش یابد.
علائم خرابی و انسداد کاتالیزور خودرو چیست؟
مبدل کاتالیزوری قطعه ای است که در مسیر دود اگزوز نصب می شود و وظیفه آن بدیل گازهای سمی موجود در دود اگزوز به گازهای ایمن و غیر سمی
است. به گونه ای که هیدروکربن های نسوخته در طول موتور از موتور خارج می شوند. یک فرآیند شیمیایی، در آب و دی اکسید کربن تبدیل می شود.
از جمله علائم خرابی مبدل کاتالیزوری:
- عملکرد ضعیف موتور
- کاهش شتاب
- خروج دود سیاه از اگزور
- احساس کردن بوی گوگرد یا تخم مرغ گندیده از اگزوز
- استارت نامناسب یا روشن نشدن خودرو
- روشن شدن چراغ اخطار در پشت آمپر
- افزایش مصرف سوخت
مبدل کاتالیزوری بخش بسیار مهمی در کاهش آلودگی های محیطی است. در صورت رعایت نکات نگهداری آن نه تنها از آسیب دیدن آن جلوگیری می کند،
بلکه آلودگی هوا را نیز کاهش می دهد.
کاتالیستها در ایران
در ایران از این قطعات برای خودروهای داخلی استفاده خواهد شد، در داخل ایران از نیمه دوم سال 1381 از سوی سازمان حفاظت محیط زیست اجرا شده است.
بر اساس طرح جامع کاهش الودگی هوا، آزمون صحت کاتالیست در معاینات فنی خودروها به منظور صدور برگه و برچسب معاینه فنی از کارهای ابتدایی
است، که از سال ۱۳۹۱ داشتن این قطعه اجباری می باشد.